Na Mwandishi wetu, Dar es Salaam
Ubalozi wa Uholanzi nchini
kwa kushirikiana na wataalamu wa makampuni ya mbegu kutoka Uholanzi wameweka
mazingira wezeshi kwa wakulima wadogo wadogo kupata mbegu bora, maarifa na teknolojia
inayohitajika ili kuongeza tija ya uzalishaji wa mazao ya mboga mboga na
matunda yenye kujenga uwezo wa
kustahimili ukame na kuimarisha usalama wa chakula na ustawi hapa nchini.
Akizungumza na waandishi
wa habari jijini Dar es Salaam katika Maonyesho ya 48 ya Kimataifa ya Biashara
Dar es Salaam yanayoandaliwa kila mwaka
na Mamlaka ya Maendeleo ya Biashara Tanzania (Tantrade) wiki iliyopita,
Mkurugenzi wa Kampuni ya European African Seed Initiatives (EASI Seeds), Samson
Lukumay alisema mbegu bora kutoka Uholanzi zile ambazo zimetengeneza kwa
matumizi ya Tanzania zimesaidia wakulima wadogo wadogo kuzalisha mboga mboga na
matunda zenye afya na mnyororo wa thamani.
"Kila mafanikio
ya mavuno huanza na mbegu bora." Kauli hii inadhihirishwa na hatua za
Ubalozi wa Uholanzi pamoja na wakala wa mashirika ya kiholanzi ya Mbegu ,
wakisaidia uzalishaji wa mbegu bora za kilimo cha mboga mboga na bustani za
matunda nchini Tanzania kupitia kampuni za mbegu za Uholanzi,” anasema Lukumay
katika viwanja vya Maonyesho ya 48 ya Biashara ya Kimataifa ya Dar es Salaam
yanayoendelea jijini.
Kwa miaka mingi,
makampuni ya mbegu ya Uholanzi yamekuwa yakishiriki katika uenezaji wa mbegu na
kutoa mbegu zinazotoa mavuno mengi, kustahimili ukame, na kustahimili magonjwa.
Juhudi hizi za ushirikiano zimechangia kuimarisha sekta ya mbegu za kilimo cha
mboga mboga na matunda na kusababisha
ongezeko la fursa za ajira kwa vijana na wanawake hapa nchini na kutoa chanzo cha fedha za kigeni kupitia mauzo
ya nje, na kuwezesha uhamishaji wa maarifa na teknolojia kupitia mafunzo ya
vitendo ya wakulima kwa kutumia mashamba ya darasa yaliyoanzishwa katika maeneo
yao.
Mwaka huu katika
maonyesho ya biashara ya Sabasaba, kampuni mbili za mbegu za Uholanzi - East
West Seeds na EASI Seeds - zilionyesha mbinu bora za kupanda mboga mboga kwa
kutumia aina zao za mbegu zilizoboreshwa.
Walikuwa na wataalamu
wa kilimo wenye mafunzo ya hali ya juu waliokuwepo katika viwanja vya maonyesho
vya Nane Nane kuelezea mbinu bora za kilimo kwa wakulima waliohudhuria.
Wataalamu wa kilimo pia walitoa ushauri juu ya kulima aina tofauti za mboga
mboga zinazofaa hali ya ndani.
"Tunazalisha na
kusambaza aina mbalimbali za mbegu bora za mboga mboga ambazo zimefanyiwa
utafiti wa kutosha kutoka hapa Tanzania na kutoka Uholanzi na mbegu bora
zinahusika na afya ya mboga mboga na matunda yanayofaa kwa soko la
Tanzania," alisema.
“Tunawaomba wakulima
wadogo kutumia mbegu bora zilizosajiliwa kwa ufanisi na tija. Pia tuliwahimiza
kutumia nyanja za maonyesho ambazo ni muhimu kwa maarifa, uvumbuzi na
uhamishaji wa teknolojia.
Bw Lukumay alieleza
kuwa mbegu hizo bora ziliwezesha uzalishaji bora na mauzo ya nje ya baadhi ya
mazao kama maharage ambapo wanauza mpaka Italia.
Alisema kilimo cha mboga
mboga kiliwawezesha wakulima wadogo wadogo kuwa na uzalishaji wa mazao kwa
mwaka mzima jambo ambalo limerahisisha mzunguko wa fedha na kupunguza umaskini
wa kipato katika ngazi ya kaya hadi kitaifa.
"Ninatoa wito kwa
vijana kuanza kujihusisha na kilimo cha mboga mboga kama chanzo cha mapato na suluhisho la ukosefu
wa ajira hapa nchini," alifafanua.
Alibainisha kuwa EASI
Seeds ilishirikiana na wakulima wadogo wadogo waliozalisha nyanya, pilipili, viazi, mchicha,
karoti na matango na kulima kuanzia hekta 2-5.
Zaidi ya hayo, Bw.
Lukumay alisema pia waliwashirikisha wakulima wadogo wadogo katika mashamba ya darasa
kupitia mabwana shamba na maofisa ugani wa kilimo wa serikali wakulima wadogo
walipata taarifa na ujuzi wa kitaalamu wa kutumia mbegu bora na kupata mavuno mengi.
"Tunatumia nyanja
za shamba darasa kama majukwaa ya
maarifa, uvumbuzi na uhamishaji wa teknolojia ambayo hufanya sekta ndogo ya
mbegu nchini kuwa na ushindani zaidi, kukuza ajira na kushughulikia kupunguza
umaskini miongoni mwa vijana na wanawake," alisisitiza.
"Hii ni safari
ambayo imechangiwa na ushirikiano wa miaka 10 kati ya Tanzania na Uholanzi na
imevutia kampuni za mbegu za Uholanzi kusajili aina zao za mbegu na kusaidia
wakulima wadogo wadogo hapa nchini," alisema.
Kwa upande wake
Mkurugenzi wa East West Seed Robert Kimonge alisema kampuni hiyo ilianzishwa
tangu mwaka 2008 na ina matawi nchi nzima na kupitia Ubalozi wa Uholanzi jijini
Dar es Salaam wameboresha maisha ya maelfu ya vijana na wanawake wa vijijini
kupitia kilimo cha mboga mboga na matunda.
Alieleza kuwa kupitia
mipango ya ushirikiano na maarifa/teknolojia kutoka kwa makampuni ya mbegu ya
Uholanzi wengi wa vijana na wanawake walijishughulisha na uzalishaji wa bustani
katika Kanda ya Kaskazini. "Hii imechangia kwa kiasi kikubwa mapato ya
kaya na ushirikishwaji wa kiuchumi miongoni mwa vijana na wanawake
nchini," alisema.
Bw Kimonge alisema
mashamba ya darasa yaliboresha maisha ya wakulima wengi wadogo wadogo.
“Uwezo wa kijiografia
na ardhi yenye rutuba imefungua njia kwa Watanzania kufurahia kilimo cha
bustani ikilinganishwa na nchi jirani. Baadhi ya mazao yanayozalishwa hapa
yanasafirishwa kwenda Kenya, Uganda, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (DRC) na
Msumbiji,” alifafanua.
Bw Kimonge alisema
kilimo cha mboga mboga kiliwezesha wakulima wadogo kujikimu kimaisha na
kuboresha maisha yao. Aliongeza kuwa pia waliweza kupata masoko kwa sababu waliongozwa na wataalamu wa
kampuni ya kutoka Uholanzi.
"Ni matumaini
yangu kwamba vijana wengi zaidi wa kiume na wa kike wataipenda sekta ya kilimo
cha bustani, asilimia 40 ya wataalamu wetu wa kilimo ni vijana ambao wanaweza
kuvutia makundi yanayolengwa zaidi," alibainisha.
Bw Kimonge alisema
kando na hilo, pia ilivutia uwekezaji muhimu katika mnyororo wa thamani wa
kilimo cha mboga mboga na uwezekano
mkubwa wa uzalishaji wa mboga ambao ulileta usalama wa chakula, mapato ya
wakulima na kuunda fursa za ajira.
Alisisitiza kuwa
kampuni yao ina vituo vya mafunzo/taarifa katika miji ya Moshi, Kahama, Iringa,
Morogoro na Mbeya ambavyo vitawawezesha wakulima wadogo na wakulima wakubwa
kupata taarifa na elimu ya mbegu bora na jinsi ya kuzitumia ipasavyo ili kukuza
ufanisi na kukuza mazao na mavuno.
Bw. Kimonge
alibainisha kuwa makampuni ya mbegu ya Uholanzi yamechangia kwa kiasi kikubwa
Tanzania kijamii na kiuchumi katika suala la ajira, lishe kwa watu wengi,
kukuza mbegu bora ambazo zilikuza mauzo ya mazao katika masoko ya nje na
kuongeza mzunguko wa fedha kwa vijana wa kiume na wa kike.
Tanzania ina zaidi ya makampuni 80 ya kilimo
ya Uholanzi, ambayo mengi yanafanya kazi katika sekta ndogo ya kilimo cha
bustani. Zaidi ya hayo, makampuni kadhaa ya kimataifa ya mbegu yako nchini
Tanzania.
Kutokana na hali hii,
Maonyesho ya Biashara ya Sabasaba jijini Dar es Salaam yanatoa jukwaa muhimu la
kuonyesha mbegu bora za Uholanzi. Ni moja ya maonyesho makubwa zaidi za
kibiashara katika Afrika Mashariki, ambayo imekuwa ikifanyika kila mwaka tangu
miaka ya 1970. Ni tukio muhimu katika kukuza uchumi wa Tanzania na linatoa
fursa ya kibiashara ya nchi kwa wawekezaji wa kikanda na kimataifa na washirika
wa kibiashara.
Mwaka huu, Maonyesho
ya Biashara ya Sabasaba yanashirikisha makampuni mashuhuri ya Uholanzi ya mbegu
kama vile East-West Seeds na EASI Seeds. Kampuni hizi huzalisha aina maalum za
mbegu kwa ajili ya soko la ndani la Tanzania.
Mkurugenzi wa East West kampuni ya mbegu Bw Robert Kimonge akiwa na mshauri wa kilimo kutoka ubalozi wa Uholanzi , Bi Theonestina Mutabingwa
 |
Post a Comment